Bezpieczne wakacje
BEZPIECZNE i udane wakacje.
Ważnym tematem, który warto u progu lata podjąć z dzieckiem, jest bezpieczeństwo na wakacjach. Niezależnie od wieku- bo na dzieci i młodzież w każdym wieku mogą latem czyhać różne niebezpieczeństwa. Rozmawiając z dzieckiem o wakacjach możemy zainspirować ich do poszukiwania wartościowych sposobów spędzania wakacyjnego czasu, co również może zwiększyć ich bezpieczeństwo (brak nudy to mniejsza pokusa niepotrzebnego ryzyka).
Wakacje to czas zasłużonego wypoczynku, ale także czas ważny dla ich rozwoju. Te dwa miesiące to okres, kiedy dzieci gromadzą bezcenne doświadczenie są
okazją do nowych rozwijających przeżyć, urozmaiconych bodźców, zdobywania wiedzy o świecie społecznym i fizycznym. To także czas kształtowania umiejętności społecznych i samoświadomości.
Letni wypoczynek może mieć te wszystkie cechy dopiero wtedy, kiedy jest właściwie zaplanowany.
Bezpieczeństwo podczas wakacji to bardzo ważny temat i dla dzieci, i dla młodzieży. Obie te grupy niestety nie doceniają potencjalnych zagrożeń, mogą je bagatelizować. Dzieci- bo wielu z nich nie są jeszcze świadome, młodzież- bo ma silną potrzebę eksperymentowania i kojarzonej z dorosłością 'wolności'. Nastolatki zwykle niechętnie dopuszczają do siebie myśl, że coś złego mogłoby ich spotkać. Wiedzą, że gdzieś tam są ludzie, którzy ulegają wypadkom, oszustwom czy przemocy, którym szkodzą używki. Chcą jednak żyć w przekonaniu, że ich akurat to nie dotyczy. Często twierdzą, że są na to "'zbyt mądrzy", że "na pewno nie dopuściliby do takiej sytuacji". Warto być świadomym tego, że nie pomogą tu" umoralniające" pogadanki, które młody człowiek jednym uchem wpuszcza, a drugim wypuszcza. Zamiast formułować listę nakazów i zakazów warto skłonić ich, by sami zaczęli zastanawiać się nad tym, z jakimi zagrożeniami mogą się zetknąć, jak je rozpoznać, jak ich unikać. By była to głębsza refleksja a nie tylko poprzestawali na ogólnikach typu "trzeba na siebie uważać".
Najpoważniejsze niebezpieczeństwa jakie mogą czyhać podczas wakacji na dzieci i młodzież:
- wypadki zagrażające zdrowiu lub życiu (utonięcia, zachłyśnięcia, skoki do wody na główkę, upadki z wysokości, pogryzienie przez psa, wypadki komunikacyjne i inne),
- utrata ważnych lub cennych przedmiotów (zgubienie pieniędzy,telefonu,dokumentów),
- pogorszenie stanu zdrowia (np. udar słoneczny,zatrucie pokarmowe wywołane niewłaściwym odżywianiem,przeziębienie,zakażenie),
- doświadczenie przestępstwa (kradzieży, pobicia, oszustwa, przemocy seksualnej, porwania),
- szkodliwe używanie środków odurzających,
- ryzykowny seks,
- inne ryzykowne zachowania (np. ucieczki z domu, kradzieże) wynikające z nudy lub zachęty rówieśników.
Oczywiście wiele tu zależy od wieku dziecka. W przypadku dzieci ryzyko niebezpiecznych zachowań seksualnych,czy z używkami jest niewielkie. w większym stopniu mogą ich dotyczyć np. wypadki, zgubienie się, ale też krzywdzące działania osób trzecich - zarówno dorosłych jak i rówieśników.
Poruszając kwestię wakacyjnych niebezpieczeństw musimy robić to w przemyślany sposób. naszym celem ma być przekazanie najwięcej przydatnej wiedzy bez straszenia i popadania w przesadę, bo może to spowodować, że dzieci albo odrzucą nasz przekaz jako mało wiarygodny ("przesadza"), albo zaczną czuć nasilony lęk. A lęk, choć może powstrzymać przed ryzykiem, jest bardzo niekorzystny dla rozwoju dziecka i młodego człowieka (utrudnia naukę nowych rzeczy i powstrzymuje przed ich próbowaniem).
Nasz przekaz może mieć treść: "Wakacje są ważne i wspaniałe, trzeba jednak pamiętać, że w ich trakcie mogą się nam przytrafić przykre rzeczy, i starać się tak bawić i wypoczywać, aby tych rzeczy unikać."Jeśli nasze sprytne dzieci powołają się na statystykę stwierdzając, że dużo większe jest prawdopodobieństwo, że nic ich złego nie spotka, niż że coś im się przydarzy, z powagą przypomnijmy, że życie to nie statystyka. Fakt, że coś zdarza się rzadko, oznacza, że jednak czasem komuś się zdarza, i nie jest nigdzie powiedziane, że nie może przytrafić się właśnie nam.
Ważne jest by o zagrożeniach mówić w taki sposób, by nie zainspirować nasze dziecko (nie należy ich traktować tak, jakbyśmy sądzili, że w wakacje faktycznie będą dopuszczać się ryzykownych zachowań), ale też by ich przesadnie nie nastraszyć. Ta druga sugestia dotyczy zwłaszcza najmłodszych.
Nie jest wskazane informowanie dzieci ze szczegółami, np. o tym, że mogą spotkać dorosłych, którzy zechcą je wykorzystać seksualnie.Temat ten wymaga dużej delikatności. Lepiej ogólnie wspomnieć o danym zagrożeniu (np."Czasem dzieci mogą spotkać dorosłych, którzy udają przyjacielskich i miłych, ale tak naprawdę nie mają dobrych zamiarów i mogą zrobić dziecku krzywdę"), a skupić się przede wszystkim na sposobach zapobiegania (np. jak się zachować jak dziecko zaczepia dorosły).
Z dziećmi i młodzieżą należy rozmawiać bezpośrednio i szczerze, z szacunkiem i życzliwością. W taki sposób przekonamy dziecko, że naprawdę zależy nam na ich dobru, a nie na tym, by kontrolować je nakazami i zakazami. Dotyczy to również tzw. tematów trudnych, np.rozmowy z nastolatkami o ryzykownych zachowaniach seksualnych, chorobach przenoszonych drogą płciową czy możliwości doznania przemocy seksualnej, na którą są narażone.
Udane wakacje powinny uwzględniać cztery aspekty: wypoczynek, zabawę, rozwój i bezpieczeństwo.
Udanych i bezpiecznych wakacji!
źródło: Głos Pedagogiczny